Perdagangan
Sebelum campur tangan British, Negeri Johor terbukti sebagai sebuah negeri yang giat dalam perdagangan. Negeri Johor juga menghasilkan bähañ-bahan seperti getah perca, sagu, dan koko. Kayu balak, pengeluaran dieksport ke India di bawah kawalan Syarikat Peterson, Simons and Co. Kayu balak yang telah diproses dieksport ke China, Mauritius, Jawa, dan Sri Lanka.
Di Seberang Perai, buah pala, cengkih, dan tebu diusahakan oleh orang Eropah.Ubi kayu ditanam di Melaka dan dianggarkan bahawa terdapat 400 hektar ladang ubi kayu di Melaka pada tahun 1860.
Terengganu juga telah menjalankan perdagangan dengan Negeri China sebelum campur tangan British. Terengganu mengeksport emas bijih timah, rotan, dan damar. Sultan Terengganu menggalakkan usaha mencari gali emas di kawasan Ulu Nerus dan bijih timah di Kemaman.
Teknologi Moden Digunakan
Kegiatan ekonomi komersial juga amat jelas dalam bidang perlombongan. Perlombomngan bijih timah giat dija1ankan di negeri Perak terutamanya di kawasan Hilir Perak, Kinta, dan Larut. Lombong-lombong ini kepunyaan pembesar-pembesar Melayu. Orang Cina dibawa dari Pulau Pinang dan Melaka untuk mengusahakan perusahaan ini kerana mereka menggunakan teknologi moden seperti pam dedah dan roda air.
Di Selangor, perlombongan bijih timah dijalankan di Lukut dan kawasan Kelang. Di Negeri Sembilan, orang Cina telah melombong di Sungai Ujung sejak tahun 1828 lagi.
Sistem ekonomi komersial yang dijalankan memerlukan modal yang besar, teknologi moden, dan diusahakan dalam skala yang besar. Oleh sebab itu, modal dan kepakaran asing sangat diperlukan. Pada mulanya, modal Cina adalah lebih penting daripada modal Eropah.
Kesimpulan
Jelaslah bahawa sistem ekonomi masyarakat Melayu tradisiorial bukan sahaja berbentuk sara diri, malah juga berbentuk ekonomi komersial sebelum campur tangan British. Kedua-diia bentuk sistem ekonomi ini dijalankan serentak.
( Sumber Infromasi Sejarah Anda )
